آیا بتائین به عنوان یک افزودنی دست کم گرفته شده است؟
بتائین یک ماده مغذی است که معمولاً به عنوان یک افزودنی خوراک در تغذیه و عمدتاً به عنوان دهنده متیل استفاده می شود. بتائین چه نقش و تاثیراتی در رژیم غذایی طیور می تواند داشته باشد؟
تری متیل گلایسین یا بتائین دارای ساختمان مولکولی دو قطبی بوده که از یک اسیدآمینه گلایسین و 3 گروه متیل تشکیل‌شده است. بتائین معمولاً از طریق استخراج از ملاس چغندرقند و جداسازی به روش کروماتوگرافی و کریستالیزاسیون تولید می شود. محصول نهایی یک پودر سفید رنگ است. اخیراً، افزایش محبوبیت تولید اتانول زیستی، امکان استخراج بتائین از ویناس(محصول جانبی تولید اتانول زیستی – ملاس چغندر بعد از تخمیر و تولید اتانول به محصول جانبی به نام ویناس تبدیل می شود) را فراهم کرده است.
بتائین سنتتیک به صورت بتائین بی آب، بتائین مونوهیدرات، نمک بتائین مونوهیدروکلراید (حاوی 25 درصد هیدروکلراید برای حفظ بتائین از تخریب ذخیره سازی) و نمک بتائین مونوفسفات موجود است. بتائین یک دهنده طبیعی متیل و یک محافظ قوی اسمزی است. بنابراین، در تئوری، می تواند بخشی از متیونین و کولین (دیگر اهداکنندگان متیل) را ذخیره کند و به حیوانات کمک کند تا با شرایط استرس مرتبط با آب (کم آبی، اسهال و غیره) مقابله کنند.
سه سوال اصلی در مورد استفاده عملی از بتائین در جیره طیور وجود دارد:
1. چه مقدار از متیونین و کولین جیره را می توانیم با بتائین جایگزین کنیم و از نظر عملکرد حیوان در منطقه ایمن باقی بمانیم؟
2. در چه شرایطی می توان انتظار داشت بتائین عملکرد حیوان را بهبود بخشد (از جمله رشد، کارایی خوراک و صفات لاشه)؟
3. چه افزودنی های دیگری مانند بتائین در مبارزه با استرس گرمایی تابستان عمل می کنند؟
بتائین می تواند متیونین و کولین جیره را ذخیره کند
یکی از مهم‌ترین نقش‌های بتائین در تغذیه طیور، نقش اهداکننده متیل در مسیرهای متابولیکی است. مولکول های متیل فاکتورهای مهم بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی در بدن هستند و چون حیوان نمی تواند آنها را سنتز کند باید از خوراک تامین شوند. در این نقش، بتائین می تواند با بخشی از متیونین و کولین جایگزین شود. بنابراین می توان از متیونین (یک اسید آمینه گران قیمت) برای رشد و نمو استفاده و کولین را در حداقل سطوح مورد نیاز نگه داشت.
گروه های متیل
شواهد اخیر نشان می‌دهد که حیوانات ممکن است به گروه‌های متیل از پیش ساخته شده (که منشا جیره ای دارند) نیاز داشته باشند. در حالی که متیونین و کولین برای سنتز پروتئین و تشکیل غشای سلولی و انتقال‌دهنده‌های عصبی استفاده می‌شوند، بتائین اضافه شده می تواند مستقیماً به عنوان اهداکننده گروه متیل استفاده شود.
جالب است بدانید، برای اینکه کولین به عنوان دهنده متیل عمل کند، ابتدا باید به بتائین تبدیل شود. بتائین جیره می تواند به عنوان یک جایگزین مستقیم برای کولین عمل کرده و بدن را از یک مرحله اضافی متابولیکی نجات دهد و البته در مصرف کولین جیره نیز صرفه جویی کند.
در مورد متیونین، انتقال یک گروه متیل به فعال شدن متیونین به S-adenosyl methionine (SAM) بستگی دارد. این ترکیب سپس گروه متیل را به یک گیرنده برای سنتز موادی مانند کراتین، کارنیتین، فسفاتیدیل کولین و اپی نفرین منتقل می کند. پس از ترانس متیلاسیون، SAM به S-آدنوزیل هموسیستئین (SAH) و متعاقباً به هموسیستئین تجزیه می شود که می تواند دو سرنوشت متمایز داشته باشد (شکل 1).
مسیر اول: هموسیستئین می تواند به سیستاتیونین و سپس به سیستئین (یک اسید آمینه ضروری که برای سنتز پروتئین استفاده می شود) تبدیل شود.
مسیر دوم: هموسیستئین را می توان از طریق مسیر بتائین یا از طریق مسیر تتراهیدروفولات (شامل فولات و ویتامین B12) دوباره متیله کرد و به متیونین برگشت. مسیر قبلی شامل انتقال گروه متیل از بتائین به هموسیستئین است. بنابراین، اثر صرفه جویی بتائین بر متیونین اینجا مشخص می شود.
تحقیقات درباره بتائین
از نظر عملی، تحقیقات نشان داده است که بتائین در واقع می تواند بخشی از متیونین و کولین جیره را کاهش دهد. در واقع، بتائین حداقل به اندازه متیونین در بهبود عملکرد رشد در طیور تغذیه شده با جیره های با کمبود متیونین موثر است. در شرایط عملی، به نظر می رسد زیست فراهمی نسبی بتائین در مقایسه با متیونین حدود 60 درصد است.
بر اساس این رقم می توان گفت 1 کیلوگرم بتائین می تواند جایگزین 0.6 کیلوگرم متیونین افزوده شود. برعکس، 1 کیلوگرم متیونین می تواند با حداقل 1.65 کیلوگرم بتائین جایگزین شود. این که آیا استفاده از بتائین به جای متیونین مقرون به صرفه است یا نه، این بستگی به قیمت نسبی این دو ماده دارد.
در مورد کولین، تخمین زده شده است که بتائین می تواند حدود 25 تا 50 درصد در جوجه های گوشتی و تا 100 درصد در مرغ های تخمگذار جایگزین کولین اضافه شده به جیره شود. در اینجا باید تأکید کرد که تحقیقات در این زمینه نسبتاً محدود است و به همین دلیل، در شرایط عملی بهتر است از رویکرد محافظه کارانه پیروی شود.
لازم به یادآوری است که کولین نقش های دیگری نیز در بدن دارد و بنابراین نباید بیش از 50 درصد کولین اضافه شده با بتائین جایگزین شود. محاسبات بر اساس قیمت های فعلی کولین و بتائین صرفه جویی بالقوه را ایجاد می کند.
